Bahçelievler’de iki lise öğrencisi, Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafının yıllardır kullandığı gizli jargonu derleyerek 104 kelimelik bir sözlük oluşturdu. Proje, TÜBİTAK yarışmasında büyük ilgi gördü ve Türk diline 45 yeni kelime kazandırdı.
Bahçelievler’de eğitim gören Mehmet Harun Yamanoğlu ve Derin Naz Tuz, Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafının yıllardır kendi aralarında kullandığı özel jargonu derleyerek kültürel mirasa katkı sağlayan bir projeye imza attı.
İki genç, 104 kelimeden oluşan sözlükleriyle TÜBİTAK 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda Türk Dili ve Edebiyatı kategorisinde Avrupa Yakası birincisi oldu. Proje, Mayıs ayında Ankara’da düzenlenecek Türkiye finallerinde yarışacak.
ALTININ ADI BEYKOZ
Öğrencilerin hazırladığı sözlükte, esnafın para birimlerinden müşteri profillerine kadar birçok kavrama özel isimler verdiği görülüyor.
Mehmet ve Derin, bu ilginç jargonu keşfederek bir sözlük haline getirdi.
Sözlükte; Suudi Arabistan riyaline “hacı”, sahte altın veya paraya “kal gelmek”, Alman müşteriye “Ahso”, aldığı ürünü değiştirmeye getiren müşteri “turna”, “iflas etmeye “alabora”, İngiliz sterlinine “kraliçe”, altına “Beykoz”, ürün almaya hevesli müşteri “lokum”, paralı ama zor beğenin müşteriye “fasulye”, Avusturya para birimine “şilte”, Euro’ya “yumoş”, Amerikan dolarına “tam” ve “yeşil” gibi ilginç kelimeler yer alıyor.
Yapılan araştırmada, sözlükteki 104 kelimenin 45’inin daha önce hiçbir sözlükte yer almadığı ortaya çıktı.
Bu kelimeler yalnızca Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafı arasında biliniyor. Mehmet ve Derin, bu gizli dili kayıt altına alarak Türkçeye kazandırmayı ve kültürel mirası gelecek nesillere taşımayı amaçlıyor.
"MERAKLA BAŞLADI"
Proje fikri, Mehmet Harun Yamanoğlu’nun yaz tatilinde Kapalıçarşı’da esnafın konuşmalarını anlamamasıyla doğdu. Arkadaşı Derin Naz Tuz ile birlikte esnafla birebir görüşmeler yaparak bu gizli dili belgelediler. Büyük emek harcanan proje, TÜBİTAK jürisi tarafından ilgiyle karşılandı.
Derlenen sözlüğün basılması ve Türk Dil Kurumu’na sunulması için çalışmalar sürüyor. Derin Naz Tuz, “Bu çalışma ile Türk diline 45 yeni kelime kazandırdık. Amacımız, bu kültürel mirası korumak ve gelecek nesillere aktarmak. Projemizin Türkiye finallerinde de başarılı olmasını umuyoruz” dedi.
Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa’da esnaf arasında oluşan bu özel dil, sadece ticaret hayatını kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda bir dayanışma ve aidiyet kültürü yaratıyor. Mehmet ve Derin’in çabaları sayesinde bu dilin kaybolmasının önüne geçilmiş oldu.
Kaynak: Sabah Gazetesi
İlyas GÜR
Editör
