ABD'deki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'ndaki Frontier süper bilgisayarı, bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük evren simülasyonunu gerçekleştirdi. Kasım 2024'te fizikçiler, Frontier süper bilgisayarın 9 bin hesaplama düğümünü kullanarak genişleyen evrenin 31 milyar kübik megaparsek hacmindeki bir bölümünü modelledi. ExaSky olarak adlandırılan proje, karanlık madde ile evrenin diğer fiziksel süreçlerini daha iyi anlamak için astrofizikçilere ve kozmologlara yeni bakış açısı sunuyor.
Argonne Ulusal Laboratuvarı'ndan fizikçi Salman Habib, evrenin iki ana bileşeni olduğunu söyleyerek, “Yalnızca yer çekimi ile etkileşime giren karanlık madde ve bildiğimiz atomik madde. Evrenin nasıl işlediğini anlamak istiyorsak, hem yer çekimini hem de yıldızların, kara deliklerin ve galaksilerin oluşumu gibi diğer fiziksel süreçleri modellememiz gerekiyor. Bu tür çalışmalar kozmolojik hidrodinamik simülasyonlar olarak adlandırılıyor” dedi.
Böyle bir modellemenin evrenin milyarlarca yıllık evrim sürecine ışık tutmayı amaçladığı belirtiliyor. Fakat bu tür bir simülasyonu gerçekleştirmek için hem karmaşık matematiksel modeller hem de dünyanın en hızlı süper bilgisayarına ihtiyaç var.
Habib, Frontier’in sağladığı olanaklarla bu sınırların aşıldığını vurgulayarak, “Büyük teleskopların, örneğin Şili'deki Rubin Gözlemevi'nin incelediği gibi, evrenin devasa bölümlerini modellemek için artık yalnızca yerçekimi simülasyonları ile yetinmiyoruz. ExaSky projesi, bu tür devasa simülasyonları fiziksel gerçekçilikle birleştiriyor” diye konuştu.
İlyas GÜR
Editör
