Artemisbet Deneme Bonusu Veren Siteler deneme bonusu veren siteler 2024 deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler casino siteleri 2024 casino siteleri deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler casino siteleri deneme bonusu veren siteler casino siteleri 2023 instagram takipçi satın al slot siteleri bonus veren siteler yeni casino siteleri yeni casino siteleri deneme bonusu veren siteler kazandıran bahis siteleri 30tl bonus veren siteler casinositeleri.best hoş geldin bonusu veren siteler bonus veren siteler rokubet giriş casino siteleri parmabet grandpashabet slot oyun siteleri canlı casino siteleri casino siteleri deneme bonusu veren siteler bonus veren siteler deneme bonusu veren siteler bahis siteleri deneme bonusu veren siteler vbet deneme bonusu deneme bonusu veren siteler takip.org Tarafbet Onwin deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu deneme bonusu veren siteler slot siteleri deneme bonusu veren siteler 30 tl bonus veren siteler/ deneme bonusu veren siteler bahis siteleri bonus veren siteler
Habere Tanık Rize Haberleri, Sondakika Rize haberleri,
HV
04 ARALIK Çarşamba 17:58

Ülkemizin Üzerine Bocalanan Çöl Tozları Yararlı mı, Zararlı mı?

İbrahim ORTAŞ
İbrahim ORTAŞ
Giriş Tarihi : 29-04-2024 19:23

Hemen her yıl İlkbaharda ve Sonbaharda çoğunlukla bu dönemlerde periyodik olarak kaynağından kopan ve kuzey yarımküreye doğru hareketlenen milyonlarca tonluk tozların taşındıkları gözlenmektedir. Dünyanın en büyük çölü olan Kuzey Afrika’daki Sahra’dan ve/ya Arap Yarımadası’ndan mevsimsel değişimlerin etkisi ile rüzgârlarla taşınan silt, kil, organik maddelerin veya diğer değişik malzemelerden mikronize boyutta oluşan tozların varlığı meteoroloji tarafından hepimizin dikkatine önceden bildirilmektedir. Genelde ülkemize ilkbaharda Afrika-Sahra’dan, sonbaharda ise daha çok Arap yarımadasından tozlar yüzlerce km uzaktan hava hareketleri ile buralara kadar gelmektedir.
Zaman zaman başta Akdeniz’in kıyı şehirlerinde atmosferi kaplayan, görüş mesafesini kapatan ve adeta göz gözü göremeyecek durum getiren bu tozların etkisiyle araçların üzeri, evlerin camları ve evlerin içi adeta kiremit kırmızısı rengine bürünür. Çevre ve hava kalitesi için zararlı oldukları söylenebilir. Kiremit kımızı renginin kaynağı tozların kopup geldiği toprakların içerdiği demir mineralidir. Demir kimya bilimi anlamında oksitlenince kırmız rengi alır, indirgenince de sarımsı renge bürünür. Bunu en güzel taban suyunun mevsimlere göre yükselip indiği toprak profillerinde çok daha net gözlemlemek mümkündür. 
Tozların Ekolojik Önemi Nedir?
Atmosferdeki çöl tozlarının ve mineral içeriği olan diğer 10 mikrondan daha küçük toz parçacıklarının yüzeyine çarpan uzun dalga boyundaki kızıl ötesi güneş ışınlarının bir kısmının emilmesi (filtrelenmesi) bir kısmının da geriye yansıtılması ile kırmızı renk oluşmaktadır. Genelde zaman zaman atmosferdeki farklı renklerin görülmesinin nedeni de atmosferdeki gazlar ve asılı materyallerin kimyasal içeriğine bağlı olarak değişen şekilde yansımasıdır. Genelde kil minerallerinin 2 mikrondan daha küçük parçacıklar halinde olması ve içeriğindeki demir ile diğer elementlerin yansıttıkları ışınların farklı renk alması da önemlidir. Atmosferdeki tozların yağış oluşturma konusunda yoğunlaştırıcı etkisi yanında güneşten gelen ışınların tozların yüzeyinde tutulması ve geriye yansıtılması küresel ısınmaya neden olan ışın etkisinin azalmasına yol açarak, denizleri soğutma yoluyla ısınma hızını da kesebilir.
Tozların Bitkiler İçin Besleyici Özelliği Ne Denli Önemli?
Asıl konu tozların rengi değil, gelen tozların toprak, bitkiler ve diğer canlıların yaşamı için olan önemleridir ve toprak bilimcileri olarak konunun öneminin farkındayız. Genelde toprak yüzeyindeki bitki ve orman varlığını kaybetmiş Sahra gibi bir zamanlar ormanlık, son derece verimli yeşil bitki örtüsü olan alanlarda iklim değişimi ve doğanın iyi yönetilememiş olması sonucu ağaçların ve bitki köklerinin olmaması sonucu çıplak toprak yüzeyinden rüzgâr etkisi ile koparılan toprak taneleri,/tozları havada uçuşarak ulaştıkları yerde yer yüzeyine çökmektedirler. Her ne kadar çevresel kirlilik yaratmış olsalar da aslında çöl tozları toprak verimliliği, bitkilerin beslenmesi ve denizlerin gıda kaynağı olarak yararlı etkiye sahiptir. Atmosferdeki toz yoğunluğu ve partikül büyüklüğüne bağlı olarak nemli veya yağış durumunda bazen çamur olarak da yer yüzeyine iner. Aşırı toz miktarının bitki yapraklarının yüzeyinde uzun süre kalması stomalarını fonksiyonu kısıtlayarak fotosentez verimliliği yavaşlar, böylece CO2 alışı ve O2 salımı engellenebilir. Çölleşen ekosistemlerden kopan ve rüzgârla taşınan tozlar hava kirliliği ve insan sağlığı için sorun olabilir, ancak diğer taraftan ekolojik denge için tam tersine olarak önemli katkı da sağlayabilirler. Atmosferdeki hafif materyalin içindeki organik bileşiklerin varlığı da düştüğü toprakların verimliğini artırmış olur. Tozların ekosistemdeki toprak verimliği yanında bitkilerin gereksinim duyduğu mikro elementlerin yapraklar üzerinden sağlanmasına yardım etmesi de demir noksanlığını gidererek bitkilerin verimliliğini arttırır. Atmosfere savrulan oksitlenmiş kil minareleri ve diğer mineraller atmosferdeki nem ile birleşince indirgendiğinde bitkiler tarafından daha rahat alınabilen Fe+2 formuna dönüşür ve karasal bitkilerle ve ormanlar için bulunmaz bir gübre kaynağı oluştururlar.
Tozların Sağlık ve Çevre üzerindeki Etkisi!
Evet, bozunuma uğramış ve çölleşen toprak ve kara parçalarından fiziksel olarak kopan tozları hava kalitesini olumsuz etkiler, solunum yolu hastalıkları artar, tozların atmosferde yer yüzeyine düşmesi sonrası ciddi temizliklerin yapılmasını gerektirebilir. Büyük miktarda deterjanın giderinden çok çevreye verdiği kimyasal zarar ayrıca önemsenmeli. Diğer taraftan ekosistemdeki toprak ve bitkiler ve deniz canlıları için gıda kaynağı oluğu gerçeği de unutulmamalıdır.
Sonuç olarak; tozun çıkması istenmeyen bir durum, toprak bozulması ve ayrışmadır. Ancak her şeyin bir nedeni ve birde sonucu vardır. Birleşik kaplar etkisi ile olumsuzluklar kadar olumlu etkileri de varır. Doğanın işleyen kuralı bu. Yararını ve zararını etkilerini belirlemeyiz. Ancak gerçeği öğrenmek ve olası risklerden karşı önlem almamızı sağlaması bakımından konunu her yönüyle irdelenmesi ve araştırılması önemli.

 *İbrahim Ortaş, Çukurova Üniversitesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü

28 Nisan 2024, Adana

YORUMLAR
DİĞER YAZILARI ULUSAL BİR SORUN OLAN BEYİN GÖÇÜ VE AİLELERİN DRAMASI EĞİTİM SORUNLARI ALTINDA ÖĞRETMEN OLMAK! Atatürk'ün Ardında Bıraktığı Miras: 86 Yıldır Onu Arıyoruz Cumhuriyetin Temelinde Aydınlanmış, Bilinçli, İnsan Onuruna Dayalı Birlikte Yaşamı Benimsemiş Toplumsal Yapı Bulunmaktadır Tarladan Sofraya; Toprağın Tadı, Yemeğin Lezzeti Festivalinin Anlamı ve Önemi Üniversiteler Açılırken ÖSYM Sınavı Sonuçları Üniversitelerimiz ve Ülkemizin Geleceği için Ne İfade Ediyor? Çin’in Bilim ve Teknoloji Alanındaki Büyük Yükselişi Beklenenden de İleride Gelişmiş Orman Yangınlarına Karşı Bütüncül Önlemler: Sorumluluk ve Hazırlık Şart DÜNYANIN BUGÜNKÜ BİLİMSEL GELİŞMİŞLİĞİ, İMKÂNSIZ DENİLENE CESARET EDENLERİN ESERİDİR “Geleceğini Geçmişiyle Kuran Varlık: İnsan” konusunu işleyen Felsefeci Prof. Dr. Afşar Timuçin hocanın anısına Geleceğimiz Olan Gençliği Neden “Gelişim Odaklı Zihin Sahibi” Yetiştirmeliyiz? İnsanın Doğa Üzerindeki Etkisi ile Başlayan Antroposen Dönem ve Gelecekteki Tehditler Anne Yalnız Biyolojik Anne mi? Ya Kültürel Anneliğin Yadsınamaz Katkısı Egemenliği Çocuklara Emanet Etmenin Anlamı Toplum Tarafından Yeterince Anlaşıldı mı? Üniversite Sıralaması Yapan Kuruluşlara Artan Tepkiler Neyin Eleştirisi? Belediyeler Nede Ekolojik İlkelere Göre Yönet Yaşamını Gönül Gözü ile Sazının Tellerine Döktüğü Özlü Sözlerle Anlatan Âşık Veysel’in Ardından İsrail ve Filistin Çatışmasının Öğrenciler Tarafından Eleştirilmesi ABD Üniversitelerinde Özerkliğe Müdahaleyi Getirdi. Rektörler İstifa Etmek Zorunda Kaldı Yapay Zekâ Fırsat mı Tehdit mi? Yararlı mı Zararlı mı? Depremin Yarattığı Acı Halen Taze. Yaşamsal Sorular Devam Ediyor. Geleceğe Yönelik Ders Çıkarılmamış Gözüküyor! İnsan İnsanın Kurdu mu? Yalnız bu Kurt Kendi Türünü Tüketen Bir Kurt! Tarım Eğitimi Niteliğinin Geliştirilmesi İçin Paradigma Değişimine İhtiyaç Duyulmaktadır TARIM EĞİTİMİN ÇIKMAZI, EĞİTİM KALİTESİNİN SAĞLANAMAMSI Glasgow ve Dubai’de Yapılan İklim Değişimleri Toplantılarında Fosil Yakıt Kullanımı Sınırlandırılması Konusunda Somut Gelişme Var mı? Yine Beklenti, Yine Hüsran! Benim Kuşağım Ülkesi İçin Çalışmak Üzere Yetiştirildi Öğretmenler Gününü Mesleğin Saygınlığına Uygun Olarak Kutlanmalı. Bilgi ve Bilime Saygı Ancak Saygın Öğretici ile Sağlanır Üniversite İlkeleri İle Bağdaşmayan “Uydurma Makale Üretimi” ve Akademinin Geldiği Yer 10 Kasım’da Atatürk’ü Yaptıkları ve Aydınlanmacı Değerini Anlayarak Anmak YÖK’ün Kuruluş Yıldönümünde Özerk Üniversite Talebini Ülkenin Geleceği Adına Yenileyelim Çukurova Üniversitesinin 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı Açılış Dersinde Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil’in Verdiği Mesajlar CUMHURİYETİN İKİNCİ YÜZYILA GİRERKEN, İLK YÜZYILDA ÜNİVERSİTE VE BİLİMSEL GELİŞİMELER Doğamızı Doğru Yönetebildik mi? Bugünkü Gençliği Yaşadığı Sorunları 1980’li Yılların Mirasından mı Kaynaklanıyor?