Yeniçağ yazarı Dr. Fatma Çelik popülizmin ve popülistlerin liberal demokrasilerdeki etkisini mercek altına aldığı araştırmasını kitaplaştırdı. Yetkin Yayınları tarafından okurla buluşturulan “Popülizm ve Liberal Demokrasi Etkileşimi” adlı kitabında önemli tespitlerde bulunan Dr. Fatma Çelik, şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Gerçekten de bugün, küresel olarak demokratik hükümetlerin sayısının azalması ve otokratların yükselişiyle, sivil özgürlüklerin ve demokratik kurumların erozyona uğraması, demokrasiye eleştirel bakışın artmasına neden oldu. İnsanlar, demokratik sistemlerin işlevselliğinden memnun olmamakla birlikte, demokrasilerin kamu sorunlarını çözmede ve sıradan insanların endişelerini gidermede başarılı olmadığını düşünmektedir.
ÇARE DEMOKRASİLERDE ARANMALI
Ama öte yandan pek çok ülkede parti sayısında ve seçimlere katılımda artma da görülmektedir. İnsanların ülke yönetiminde söz sahibi olma istemi ve demokraside yaşamanın önemli olduğu hususunda hala fikir birliği mevcuttur. Üstelik, dünyada demokratik ülkelerin sayısı azalış gösterse de halen demokratik görünmek için bir çaba gösterilmektedir. Hatta popülistler de bu nedenle demokratik görünmeye önem vererek, demokrat olarak adlandırılmak istemektedir. Bu açıdan demokrasinin çıkmazlarının çaresi de yine demokraside aranmaktadır. Ancak, bu sorgulamaları yükselişe geçmek için bir fırsata çeviren popülistler nedeniyle 21.yüzyılın belirleyici siyasi olgusu neredeyse popülizm haline gelmiştir. Bu yüzden, demokrasinin sağlığında olumsuz gidişat olduğu hususuna ne kadar ikna olmuş olsak da ondan umudu kesmek öyle kolay değil. Zira demokrasi, 20.yüzyıldan sağ salim çıkmayı başardı. Bu açıdan, toparlanma ve geri dönme hususunda sağlam bir özgeçmişi bulunmaktadır. O halde demokrasiden umudu kesmek yerine, pratikte onu daha işlevsel kılacak çözüm arayışlarına yönelmemiz gerekmez mi? Bu açıdan belki de ihtiyacımız olan yeni bir demokrasi mücadelesine girmek değil, mevcut demokrasiyi palyatif bir bakıma almaktır.”
KAVRAMA AÇIKLIK KAZANDIRMAK İÇİN
Çağın popüler kavramı olan popülizmin ve popülist yönetimlerde gerçekleşen seçimlerin ayrıntılı biçimde incelendiği kitapta, Türkiye’deki seçimleri de hukuki çerçevede değerlendiren Dr. Fatma Çelik, siyasette ve medyada sıklıkla kullanılan “popülizm” kavramının ne olduğu hususundaki soruya kavramı kullananların dahi cevap vermekte zorlandığına dikkat çekiyor. Kavrama açıklık kazandırmak adına, popülizmin ana eksenlerini belirleyip bu sayede liberal demokrasiyle ilişkisini ortaya çıkaran Dr. Fatma Çelik, “Popülist yönetimlerde, yüksek mahkemelere yapılan kayırmacı atamalarla, muhalif medya çalışanlarına yapılan baskı ve tutuklamalarla, muhalif adaylara yönelik suçlamalar neticesinde seçimlere katılmasını engelleme çabalarıyla demokrasi aşındırılabilmiştir” diyor ve popülistlerin seçimi, iktidarı merkezileştirmek ve siyasal muhalefeti tasfiye etmek için meşru bir araç olarak gördüğünü ve hatta kullandığını örneklerle ortaya koyuyor.
ROL MODEL ALINAN YÖNTEMLER
Dr. Çelik, Türkiye’nin yanı sıra; liberal olmayan demokrasileri kendilerine rol model almaları gerektiğini söyleyerek Rusya, Türkiye ve Singapur örnekleriyle ilgilendiğini belirten Macaristan lideri Victor Orban ve partisi Fidesz ile; Orban’ın Macaristan’ını rol model aldığını söyleyen Kaczynski’nin partisi PiS’in Polonya’daki 2015-2023 yılları arasındaki yönetimi ve Polonya’daki iktidar değişiminin hangi dinamiklerle gerçekleşebildiğinin altını çizerek ele alıyor. Son olarak ABD seçimlerinde ve Avrupa’da gerçekleşen pek çok seçimde “yükselişe geçtiğini” veya kazandığını gördüğümüz popülistlerin, meşruiyetlerine seçimleri dayanak göstermesi açısından popülist yönetimlerde gerçekleşen seçimler ve bu seçimleri etkileyen yasa değişiklikleri üzerinden popülistlerin “demokrat oldukları” iddiası değerlendiriliyor.
SADECE OY KULLANMAK DEMOKRASİ GETİRMEZ
Nitekim, bir demokrasinin mutlaka liberal olması gerekmediğini, Macaristan’ı Batı Avrupa dogmalarından ve ideolojilerinden bağımsız ve özgür kılmak istediklerini belirten Orban gibi pek çok popülistin liberal demokrasi ve onun temel değerleriyle mücadele ettiğinin belirtildiği kitapta, oy kullanma hakkının kullanılmasının illa demokratik bir rejim doğurmayacağı vurgulanıyor. “Siyasi partilerin serbestçe kurulamadığı, ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği koşullarda, halkın katılımı demokratik tercihlerin göstergesi değildir” diyen Çelik, bu sebeple, popülistlerin liberal olmayan demokratlar olarak da adlandırılamayacağını; çünkü ifade ve toplanma özgürlüklerinin korunmamasının, medyada çoğulculuğun sağlanmamasının yalnızca anti-liberal bir durum değil, aynı zamanda anti-demokratik de olduğunu belirtiyor. “Düşmanlarımdan intikam almaya geliyorum” diyerek yaptığı kampanyayla ABD seçimlerini kazanan Donald Trump ile ABD demokrasinin imtihan olacağı dört yıl önümüzdeyken, popülizm kavramı önemini arttırarak gündemde kalacak gibi görünüyor. Yetkin Yayınları tarafından basılan “Popülizm ve Liberal Demokrasi Etkileşimi” isimli kitap, yayınevinin kitapçıları ve yetkin.com.tr’nin yanısıra, hukuk kitapçılarından temin edilebilmektedir.
Yetkin Hukuk Yayınları Tel:(0312) 231 42 34
