Potasyum hücre, doku ve organların düzgün işleyişinde önemli bir rol oynamaktadır. Bir elektrolittir, yani vücutta elektriği iletmeye yönelik küçük bir elektrik yükü taşır. Kalp de dahil olmak üzere kas kasılmasında rol oynar ve özellikle sodyum alımını dengeleyerek kan basıncını düşürmede olumlu bir etkiye sahiptir. Peki, Potasyum nedir, hangi besinlerde bulunur? Potasyum içeren yiyecekler hangileri? Potasyumun faydaları nelerdir? İşte detaylar haberimizde...
POTASYUM NEDİR?
Potasyum, hücre içi sıvıda yüksek miktarda bulunan pozitif yüklü bir elementtir. Vücuttaki sıvı- elektrolit dengesini sağladığından hayati öneme sahip bir mineral olan potasyumun eksikliği ve fazlalığı ciddi semptomlara yol açabilmektedir. Besinler ile alınan potasyum ince bağırsaklardan emilirken, atımı böbrekler tarafından gerçekleştirilir. Yetişkinlerin günde en az 2 gram potasyum alması gerekmektedir.
POTASYUM NE İŞE YARAR?
Potasyum vücutta sodyum ile birlikte çalışarak sıvı dengesini ve hücre içi sıvının devamlılığını sağlar. Vücutta iskelet ve kalp kası aktivitesi için potasyuma ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun yanı sıra temel besin öğelerinden karbonhidrat ve protein metabolizmasında yer alan potasyum vücudun temel enerji kaynağı olan glikozun glikojen şeklinde depolanmasını ve protein biyosentezini sağlamaktadır. Ayrıca potasyum eletrokimyasal uyarıların iletimini sağlamakta ve kas kasılmasını düzenlemektedir.
POTASYUMUN FAYDALARI NELERDİR?
Yapılan çalışmalar potasyumun hipertansiyon ile kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde önemli bir role sahip olduğunu vurgulamaktadır. Potasyumdan zengin besinlerin tüketiminin felç riskini azaltabileceği bildirilmiştir. Ayrıca insülin direnci veya diyabeti olan kişilerde kan glikoz seviyelerinin düzenlenmesinde potasyumun olumlu etkileri mevcuttur.
Potasyum nedir, hangi besinlerde bulunur? Potasyum içeren yiyecekler hangileri? Potasyumun faydaları nelerdir?
POTASYUM İÇEREN BESİNLER NELERDİR?
Hindistan cevizi sütü
Somon
İstiridye
Yoğurt
Muz
Kuru fasulye
Avokado
Portakal ve portakal suyu
Domates sosu
İsviçre pazısı
Ispanak
Yaban havucu
Pancar
Patates ve tatlı patates içinde yüksek oranda potasyum bulunmaktadır.
POTASYUM KAÇ OLURSA TEHLİKELİ OLUR?
Kandaki potasyum seviyesinin 3.5 mEq/L- 5 mEq/L değerleri arasında olması gerekmektedir. 3.5 mEq/L'nin altına düşmesine hipokalemi; 5 mEq/L'nin üzerinde olması ise hiperkalemi olarak adlandırılmaktadır.
POTASYUM EKSİKLİĞİ (HİPOKALEMİ) NEDİR?
Kanda potasyum seviyesinin 3.5 mEq/L'nin altına düşmesine hipokalemi denir. Kusma, ishal, diüretiklerin (idrar söktürücü ilaçlar) kullanımı ve diyabetik ketoasidoz hipokalemiye yol açabilmektedir. Ayrıca potasyum atımını sağlayan aldesteron hormonunun yüksek olması (hiperaldesteronizm) da hipokalemiye yol açmaktadır.
Potasyum nedir, hangi besinlerde bulunur? Potasyum içeren yiyecekler hangileri? Potasyumun faydaları nelerdir?
POTASYUM EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Potasyum eksikliği kas zayıflığı ve paraliz, aritmi, iştahsızlık, bulantı ve kusmaya yol açabilmektedir.
POTASYUM EKSİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hipokalemi, kişiye damar yolu ile potasyum verilerek tedavi edilir. Ayrıca beslenmenin potasyumdan zengin besinler içermesi önerilmektedir.
POTASYUM YÜKSEKLİĞİ (HİPERKALEMİ) NEDİR?
Hiperkalemi kanda potasyum değerinin 5-5.5 mEq/L'nin üzerinde olmasıdır. Hiperkalemi genellikle böbrek fonksiyonları yetersiz olduğunda ortaya çıkmaktadır. Ağır egzersiz sonrası da kanda potasyum düzeyi yükselebilmektedir.
POTASYUM YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Özellikle potasyum düzeyi 6.5 mEq/L'yi aştığında semptomlar kritik olmakla beraber; solunum güçsüzlüğü, kas krampları, kardiyak aritmi ve felç gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.
POTASYUM YÜKSEKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hiperkalemi durumunda kişiye potasyum atımını sağlayacak ilaçlar ve potasyumdan kısıtlı diyet verilmektedir.
POTASYUM İÇEREN BESİNLER HANGİLERİDİR? POTASYUM HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Potasyumdan zengin besinlerin başında; ıspanak, maydanoz ve marul gibi yeşil yapraklı sebzeler gelmektedir. Bunun yanı sıra kurubaklagiller, kuruyemişler, kuru meyveler ve patates de yüksek miktarda potasyum içermektedir. Meyvelerden ise muz, erik, avokado potasyum yönünden zengindir.
POTASYUM DEĞERİ KAÇ DEĞERİ KAÇ OLMALIDIR?
Kandaki potasyum seviyesinin 3.5 mEq/L-5 mEq/L değerleri arasında olması gerekmektedir. Referans değerler sağlık kuruluşları arasında bir miktar farklılık gösterebilmektedir.
GÜNLÜK POTASYUM İHTİYACI NASIL KARŞILANIR?
Günlük potasyum ihtiyacı sebze, meyve, kurubaklagiller, kuruyemişler ve esmer undan yapılmış tahıllı ürünlerin tüketimi ile karşılanmaktadır. Yetişkinler için potasyumun günlük yeterli alım düzeyi 4.7 gramdır.
POTASYUM TAKVİYESİ ALMAK SAĞLIKLI MIDIR?
Potasyum eksikliği tespit edilmeden ve hekim önerisi olmadan potasyum takviyesi almak sağlıklı değildir.
BEBEKLERDE POTASYUM YÜKSEKLİĞİ GÖRÜLÜR MÜ?
Yenidoğan bebeklerde böbrek üstü bezlerinde aşırı büyümeye neden olan doğumsal sorunlar nedeniyle potasyum yüksekliği görülebilmektedir.
POTASYUMDAN KISITLI DİYETTE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Potasyumdan kısıtlı diyette günlük potasyum alımı günde 1500-2000 mg'ı geçmemelidir. Bu nedenle yeşil yapraklı sebzeler ve salataların tüketiminden kaçınılmalı, patates ve kurubaklagillerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Düşük potasyum içeren sebzeler haşlanıp suyu süzüldükten sonra diğer malzemeler ile karıştırılarak yemek haline getirilmeli, salça kullanılmamalıdır.
Kuru meyveler ve muz tüketilmemeli; uygun meyveler kabuğu soyularak sınırlı miktarda alınmalıdır. Kakao ve kahve tüketiminden kaçınılmalıdır. Ayrıca sakatatlar ve salam, sucuk sosis gibi şarküteri ürünleri de potasyumdan zengin olduğundan günlük beslenmede yer almamalıdır. Bulgur ve tam tahılı ürünler yerine pirinç ve beyaz undan yapılan ürünler tercih edilmeli; mutlaka beslenme uzmanından destek alınmalıdır.
Admin
