Rize’nin İkizdere ilçesindeki İşkencedere Vadisi’nde halkın itirazına rağmen maden ocağı işleten Cengiz İnşaat’a hukuk farklı işletildi. İkizdere'de yapılması planlanan üç farklı maden ocağı projenin ikisi mahkemede iptal edilirken Cengiz İnşaat'ın taşocağı faaliyetini sürdürüyor.
21 Nisan 2021 tarihinde Cengiz İnşaat'ın iş makinelerinin bölgeye girmesiyle direniş başlamış, aylarca çadırlarda ve ağaçların üstünde nöbet tutan bölge halkı birçok kez jandarmayla karşı karşıya gelip gözaltına alınmıştı. Köylülere para cezaları da kesilmişti. Bölge halkının tüm itirazlarına rağmen yeşil vadi iş makineleriyle kuşatılmış, yeraltı suları zarar görmüş ve arı kovanları sönmüştü.
İkizdere’de maden faaliyeti yürütmek isteyen tek şirket Cengiz Holding değildi. Aynı bölgede iki maden ocağı projesi için daha geçtiğimiz yıllarda başvuru yapılmıştı. Yakın zamanlarda 3 proje için "ÇED gerekli değildir" kararı verildi. Bölge halkı 3 projeye de dava açtı. Projelerin iptal davası aynı mahkemede görülürken aynı bilirkişiler, aynı doğrultuda rapor verdi. Rize İdare Mahkemesi, iki projeyi iptal ederken Cengiz İnşaat'ın maden ocağına karşı açılan davayı ise reddetti.
Bölgedeki projeler şu şekilde:
SR YATIRIM TURİZM İNŞAAT
İkizdere’nin Cevizlik köyünde ilk olarak taşocağı açmak isteyen şirket SR Yatırım Turizm İnşaat oldu. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bazalt Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için 25 Eylül 2019 tarihide "ÇED gerekli değildir" kararı verdi. Bölge halkı kararı yargıya taşıyarak Rize İdare Mahkemesine dava açtı. Hazırlanan bilirkişi raporunda "ÇED gerekli değildir" kararının teknik olarak yeterli ve uygun olmadığını belirtildi. Bilirkişi raporu doğrultusunda karar veren ve itirazları haklı bulan mahkeme, "ÇED gerekli değildir" kararını iptal etti.
CEVAHİR HAZIR BETON
Bölgede maden ocağı açmak isteyen bir diğer şirket ise Cevahir Hazır Beton Şirketi oldu. İkizdere Şimşirli köyü sınırları içerisinde Bazalt Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için 25 Kasım 2020’de "ÇED gerekli değildir" kararı verildi. Yurttaşlar kararın iptali istemiyle dava açtı. Bilirkişilerin hazırladığı raporda, "ÇED gerekli değildir" kararının teknik olarak yeterli olmadığına karar verildi.
CENGİZ İNŞAAT
2020 yılında İkizdere'ye bağlı İyidere sahil mevkiinde yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkıldı. İhaleyi 1 milyar 719 milyon lira karşılığında Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı AŞ ortaklığı kazandı. Bu amaçla İşkencedere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarıldı. Karar Erdoğan'ın imzasıyla 19 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Cengiz İnşaat'ın ihalesini aldığı liman ihalesine hammadde sağlamak için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından "Cevizlik Bazalt Ocağı" için 21 Ocak 2021’de "ÇED gerekli değildir" kararı verildi. Bölge halkı, çevre dernekleri ve TMMOB’ye bağlı odalar kararın iptaline ilişki dava açtı. Rize İdare Mahkemesi bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verdi. Bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda, proje tanıtım dosyasının eksik ve yetersiz olduğuna dikkat çekilirken, yapılacak taşocağının ekosisteme zarar verecek yapıda olduğu kaydedildi. Mahkeme bilirkişi raporuna rağmen iptal talebini reddederek Cengiz İnşaat'ın talanının önünü açtı.
"HUKUKTA YERİ YOK"
Davaların avukat Yakup Okumuşoğlu, “Bunun hukukta yeri yok” dedi. “Aynı yer, aynı bilirkişi heyeti, aynı doğa, aynı zararlar oluşuyor, aynı mahkeme” diyen Okumuşoğlu, “SR’nin ocağıyla Cengiz’in madeni sınır. Alınan bu kararlar gösteriyor ki mahkeme Cengiz’in önünü açıyor. Kağıt üzerlerinde hazırlanan özel raporlarla mahkeme karar verdi, bize bu raporları bile vermediler” ifadelerini kullandı.