Atatürk’ün Kadım Dostu Rizeli Mataracı Mehmet Efendi

Mehmet Mataracı, Tek Parti Dönemi’nde Rize siyasetinin bir numaralı adamıdır. 1879 yılında Rize’de doğdu. 1. Dünya Savaşı’nda Hopa’ya giden gönüllü birliklere gerekli olan malzemenin deniz yoluyla nakliyesi görevinden bulundu. 1913 yılında İstanbul’a gitti. Şişli’de fırıncılık yapmaya başladı.

RİZE - 23-09-2022 13:12

 

 

Bi Tüfeğim Bi De Ben

İstanbul’da savaş yıllarını yaşadı. Birinci dünya savaşında galip gelen İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunanlılar İstanbul’u işgal etmiştir. Türk’ün ateşle imtihan edildiği bu zor dönemde ekmek karneyle dağıtılmaktadır. Ancak İstanbul’da biri vardır ki, milli mücadelecilere karnesiz ekmek sağlamaktadır. Bu kişi cesaretiyle Atatürk’ün dikkatini çekmeyi başaran Rizeli Mataracı Mehmet Efendi’dir. Atatürk, bir gün bu yürekli laz uşağını yanına çağırır. Bir süre muhabbet ettikten sonra can alıcı soruyu sorar: “Yarın cepheye gitsek, kaç kişiyle gelirsin?” Mataracı Mehmet Efendi, Rizeliye has keskin zekasını ve şivesini konuşturarak “Bi tufeğum, bi da ben senun emrundeyiz paşam” der.

Millî Mücadele Dönemi’nde, Ankara’nın görevlendirmesi üzerine Rize’ye geri döndü. Millî Mücadeleye, Batum üzerinden deniz yoluyla silah ve cephane nakliyesi görevinde bulundu. Rize’de kurulan CHP’nin kurucu başkanlığını üstlendi. Uzun yıllar Rize’de CHP il başkanlığı görevinde bulundu.

Atatürk’ü Evinde Ağırladı

17 Eylül' 1924 Mustafa Kemal Atatürk Rize’yi ziyaret etmiş, Müftü mahallesindeki Mataracızâde Mehmet Efendinin evinde misafiri olmuştur. O gece sabahlara kadar sokaklar ve hele hükümet binasının önü mumlarla ve yakılan gazlı paçavralarla aydınlatıldı. Limandaki harp gemileri de elektrik donanımlarını yaktılar. Bunlardan Hamidiye Zırhlısı ay çıkıncaya kadar projektörünü Mehmet Efendinin evine tevcih ve teksif etti. Mataracı Mehmet Efendi, bu müstesna misafire Rusya’dan satın aldığı kalpağını hediye eder. Atatürk, İstanbul’a dönünce kalpakla çektirdiği fotoğrafı imzalayarak o günün anısına Mehmet Efendi’ye gönderir. Bu fotoğraf halen Rize’de Atatürk Müzesi’ne dönüştürülen Mataracı Mehmet Efendi’nin evinde sergilenmektedir.

Sözü Geçer Bir İnsandı

Ticaretle ve çiftçilikle uğraştı. Rize’nin sözü geçen eşrafından olan Mehmet Mataracı, 1953 yılı Ağustosunda vefat etti. Rize Tophane Mahallesi’nde bulunan aile kabristanlığında toprağa verildi.

Servet Aramadı

Vefatını duyuran gazetede şu bilgilere yer veriliyordu: Evvelsi gün toprağa verilen Mehmet Mataracı Rize’nin değerli evlatlarından biriydi. Ölümü Rize için büyük kayıptır. Memleketin ne tarafına giderseniz onu tanıyorlar. Seviyorlar. Asaletli, temiz ve güzel bir insandı. Herkese iyiliği dokunmuştur. Cumhuriyetin ilk döneminde onda olan selahiyet başkalarına olsa çok insanı sıkıntıya düşürürdü. Kimseye fenalık etmedi. Ettirmedi. Kendisine servet aramadı. Ömrünün sonuna kadar mütevazı yaşadı.

 

Fatih Sultan KAR / İST.

Günün Diğer Haberleri